Na een verblijf in de maatschappelijke opvang is goed landen in het normale leven een hele uitdaging. Het gevaar weer ontregeld te raken en terug te vallen in dakloosheid is niet denkbeeldig. Hulpverleners in de keten moeten daar alert op zijn. Want zelf om hulp vragen doet de doelgroep doorgaans niet.
Dat constateert onderzoeker Nienke Boesveldt in de derde rapportage van het vijfjarige onderzoek ‘Voorkomen Terugval Dakloosheid’, waar Leger des Heils Midden-Nederland aan meewerkt. Josina Trompetter, senior beleidsmedewerker bij Leger des Heils Midden-Nederland: ‘Als hulpverleners moeten we een hand blijven uitsteken. Cruciaal daarbij is de relatie. Je kunt van alles bedenken wat goed is voor de cliënt, maar zonder relatie kom je niet eens binnen. Ik ben ontzettend blij dat we elkaar daarin als ketenpartners hebben gevonden.’
‘Uitgestoken hand moet er een zijn van gelijkwaardigheid’
Vertrouwensrelatie koesteren
Een relatie opbouwen met kwetsbare mensen is niet eenvoudig. Het begint vaak al in de maatschappelijke opvang. Driekwart van de cliënten heeft een ernstige psychiatrische aandoening (EPA), vaak gecombineerd met een licht verstandelijke beperking, een justitiële achtergrond en gedrags- en hechtingsproblematiek. ‘De kans dat ze opnieuw ontregeld raken is groot’, signaleert Josina. ‘Toch willen ook deze mensen er in de maatschappij graag bij horen. Ook al houden ze dat zelf soms af, ze willen toch een uitgestoken hand krijgen. In dat spanningsveld is het heel belangrijk dat wij als zorgverleners werken aan warme relaties, warme samenwerking, warme overdrachten en dat we de vertrouwensrelaties die er zijn koesteren en levend houden. Alleen dan mag je meekijken in hun leven.’ Het is ook van belang dat die uitgestoken hand er een is op basis van gelijkwaardigheid, zegt Josina: ‘Dus niet: wil je een maatje? Maar: wil je een maatje zijn voor iemand anders? We zoeken steeds naar mogelijkheden voor wederkerigheid.’
Landen in de wijk
Het Leger des Heils heeft samen met Lister, De Tussenvoorziening en het Buurtteam Sociaal twee trainingen ontwikkeld om mensen goed te laten landen in de wijk. De training Thuis in de Wijk is voor woonbegeleiders die cliënten voorbereiden op uitstroom met behulp van een preventie-actieplan. De training Maak je eigen Thuis is een samenwerking tussen ervaringsdeskundigen en peer supporttrainingen in Utrecht, bestemd voor cliënten die zijn uitgestroomd uit Beschermd Wonen. Tijdens de training worden praktische vaardigheden aangeleerd, maar gaat het ook over de impact die het op het herstelproces heeft als je overgaat naar zelfstandig wonen. Hoe belangrijk het is te praten over valkuilen, hoe hulpverleners kunnen merken dat mensen aan het ontregelen zijn en wie dan kan helpen. Bij dat laatste wordt ook het eigen netwerk ingeschakeld.
Wil je meer weten over het onderzoek 'Voorkomen Terugval Dakloosheid' en de bevindingen? Neem dan contact op met Josina via josina.trompetter@legerdesheils.nl.