Even na 9.00 uur gaat mijn telefoon over. Op de display verschijnt de naam van Stefanie. ‘Goedemorgen’, zeg ik opgewekt.
Ik loop al een tijdje met Stefanie en haar twee dochtertjes mee. Het heeft lang geduurd, voordat ik écht bij deze jonge moeder mocht binnenkomen. Natuurlijk deed ze de deur voor mij open. Als ouder kun je weinig anders dan de jeugdbeschermer in ieder geval binnen laten. Maar mij echt toelaten deed ze pas na een tijdje. Toen ze door kreeg dat ik haar nog een kans gaf om de kinderen bij haar te laten opgroeien, ondanks de grote zorgen. Des te meer bijzonder dat ze die ochtend belde.
Dapper
‘Ik kan het je maar beter zelf vertellen, voordat je het van school hoort’, zegt ze zenuwachtig. ‘Vanmorgen voor schooltijd haalde Esmé het bloed zo van onder mijn nagels, dat ik haar geslagen heb.’ ‘Ik ben natuurlijk gek dat ik jou dit vertel, maar je kunt het maar beter van mij horen’, vervolgt ze. Daarna blijft ze stil, gespannen wachtend op mijn reactie. De eerste reactie die ik haar geef is oprecht het eerste wat in mij opkomt: ‘Wat dapper dat je me hiervoor belt. Dat zal niet makkelijk voor je zijn.’ Waarop zij reageert: ‘Kom je haar nu ophalen?’.
Daisy
De grootste angst van iedere ouder die te maken krijgt met een ondertoezichtstelling. ‘Nee’, reageer ik stellig. ‘Maar ik kom vanmiddag wel bij je langs. Als je het goed vindt vraag ik Daisy ook aan te schuiven. Dan kun jij vertellen wat er precies is gebeurd vanmorgen en kijken we samen hoe dit een volgende keer voorkomen kan worden.’ Ze klinkt opgelucht als ze zegt dat ze het goed vindt dat Daisy ook aansluit. We sluiten af met de afspraak dat ik haar later nog even de tijd doorgeef wanneer ze ons precies kan verwachten.
Zondebok
Natuurlijk is Daisy bereid om te komen. Dat mens is goud waard. Een betere match had ik voor Stefanie niet kunnen bedenken. Stefanie is op jonge leeftijd haar moeder verloren. Haar vader is kort daarna hertrouwt. Stefanie, met haar pittige temperament en ADHD, had geen click met haar stiefmoeder en liet hierdoor rebels gedrag zien, waardoor ze al snel de zondebok werd. Daisy is een oudere, Antilliaanse dame. En eerlijk is eerlijk, de eerste keer was het echt even wennen en zag ik de match niet meteen. Maar al snel ontpopte Daisy zich tot de moederfiguur die Stefanie zo gemist had. Ze kreeg hierdoor vrijwel alles met en voor Stefanie gedaan.
Openheid
Wanneer ik die middag bij Stefanie aanbel doet ze wat schuchter de deur open. Ik loop achter haar aan naar de huiskamer, waar Daisy al op de bank zit. Daisy voelde goed aan dat het voor Stefanie prettig is om iets eerder aanwezig te zijn. Zo kon ze al wat spanning bij haar wegnemen. Die middag maken we met elkaar een plan om de strijd die iedere ochtend tussen Stefanie en Esmé ontstaat te doorbreken. Bij het weggaan bedank ik Stefanie nogmaals voor haar openheid. Op die manier kunnen we haar en de kinderen helpen. Ze had namelijk ook een andere keuze kunnen maken. Door haar moed maakten we met elkaar die dag een stap in de goede richting.
Mooie stappen
Zelfs nu, jaren later, word ik ontzettend blij als ik terugdenk aan deze casus. Gelukkig is ons werk niet alleen maar kommer en kwel. Er worden ook hele mooi stappen gezet door ouders en mét ouders. In de jeugdbescherming kun je tegen ouders eigenlijk nooit zeggen: ‘’Je kunt me vertrouwen’’. Het voelt niet als gepast, omdat wij ons ook bewust zijn van onze rol. Wie zijn wij dan om aan ouders te vragen ons erop te vertrouwen dat wij het juiste besluiten voor hun kind?
Hopen
En toch is dat vertrouwen vanuit ouders juist waar we zo op hopen. Want juist dat vertrouwen maakt dat we kunnen helpen. Dat is uiteindelijk ook waarvoor we ons dagelijks met hart en ziel inzetten. Om daadwerkelijk het verschil te maken in het leven van een kind. En ik geloof dat dit kan. Niet van de één op de andere dag, maar door als jeugdbeschermer ogen en oren te hebben voor het verdriet, de onmacht, frustratie en angst van de ouder. Door te investeren in een samenwerkingsrelatie, waarin ouders zich gezien voelen en niet veroordeeld. Stefanie, ik hoop oprecht dat ik hiervan iets, al is het maar een klein beetje, aan jou heb kunnen meegeven.
Over Jeugdbeschermer 2.0
Al ver voor de transitie ben ik gestart als jeugdbeschermer. In die tijd was de jeugdbescherming nog een gewaardeerd beroep. Op vacatures kwamen tientallen reacties binnen, dus je had geluk als je werd uitgekozen. Als startend jeugdbeschermer werd je geplaatst in een team met overwegend senioren die een goed vangnet vormden voor nieuwe collega’s. Inmiddels ziet de jeugdbescherming er anders uit. Het is een veel bekritiseerd beroep en de leegloop is fors. Dat maakt dat ik ongekende waardering heb voor de jeugdbeschermers die blijven. Om ons heen zien we de maatschappij steeds ingewikkelder worden. De complexiteit van problematieken neemt toe, ook in gezinnen. Dit maakt dat, hoe de jeugdbescherming er in de toekomst ook uit zal komen te zien, er altijd een vorm van regie en hulpverlening in het gedwongen kader nodig blijft om de meest kwetsbare kinderen te beschermen. Inmiddels sta ik verder van de uitvoering af, maar hoop ik door mijn schrijven de mooie en minder mooie kanten van het vak te laten zien door de ogen van de jeugdbeschermers.
Iedere maand deelt een van onze twee columnisten uit de jeugdbescherming wat zij meemaakt in een zelfgeschreven column. Ze licht haar visie toe op het wel en wee in haar werkveld. Op de hoogte blijven van nieuwe verhalen? Volg ons dan op LinkedIn!