Je hoeft maar één blik in de huiskamer van Michel (62) te werpen om te zien waar zijn leven om draait: The Beatles. De vier heren uit Liverpool zijn alomtegenwoordig en staren je vanuit alle hoeken van de kamer aan. Als je vervolgens door je wimpers de kamer rondkijkt, is het alsof je in de hoek van de kamer een vijfde Beatle ontwaart. Dat is Michel. Hij zit in een comfortabele fauteuil en maakt ongecontroleerde bewegingen. De ziekte van Parkinson heeft hem flink te pakken.
John Lennon-lookalike
Michel hoorde de Beatles-deuntjes voor het eerst op de radio, in de jaren zeventig. “Die muziek pakt je meteen. Ik vond ze zo goed dat ik alles van ze ben gaan verzamelen. Ik ging naar Beatlesdagen, ik kocht spulletjes. Trouwens: vandaag is Paul McCartney jarig, 78 jaar is ‘ie geworden. Sir Paul McCartney.” Marijke, met iets van trots: “Michel weet alles van ze.”
Hij loopt naar zijn boekenkast, vol rode knipselmappen. Het zijn Michels ‘Beatlesboeken’, een stuk of veertig. Knipsels, foto’s, alles staat erin. Marijke: “Michel houdt erg van ordenen en herordenen. Daar kan hij zich dagen mee vermaken. En zelfs qua uiterlijk, zoals met je kapsel en dat brilletje, probeer je op één van The Beatles te lijken, toch?” Michel: “Ook dat.”
John Lennon?
“Goed zo”, zegt Michel. Hij draagt vaak jasjes, opgesnord in vintage kledingwinkeltjes, die niet zouden misstaan op een gemiddelde Beatles-foto. Marijke haalt boven alvast zijn meest speciale exemplaar uit de kast, voor de foto, straks. “Deze komt uit 1964.”
Weggelopen uit verpleeghuis
Marijke vertelt dat zij en Michel elkaar al kennen uit de reguliere gezondheidszorg. “In 1998 moest hij stoppen met werken. Rond 2014 kwam hij bij de reguliere thuiszorg terecht, waar ik hem voor het eerst ontmoette. Kort daarvoor was hij weggelopen uit een verpleeghuis. Het was langzaam geëscaleerd; hij verzuimde z’n medicatie trouw te nemen en viel geregeld omver. Een ziekenhuisopname dreigde. De situatie was toen aanmerkelijk zorgelijker dan nu; ik herinner me nog dat ik over een plas urine moest heenstappen.” “Uiteindelijk kwam hij twee jaar geleden bij het Leger des Heils terecht, waar ik inmiddels ook werkte. Het Leger des Heils kon hem ook begeleiden op het gebied van levensonderhoud, boodschappen doen, verpleging aan huis en dat soort dingen. Wij houden de regie graag bij de cliënt en accepteren dat er niet altijd perfecte oplossingen zijn. Zo heeft Michel op dit moment eigenlijk dermate veel zorg nodig dat hij verpleeghuiswaardig is, maar thuis is hij het meest gelukkig, dus hebben we verpleging aan huis geregeld, via ambulante begeleiding, wijkverpleging en huishoudelijke hulp. Dat is fijn, want randzaken zoals kleding kopen en de kapper bezoeken gaan hem niet goed af.”
'Ze wassen je ook, daar moest ik erg aan wennen.'
Contact met wijkverpleegkundige
Wat betekent Marijke voor jou?
Michel: “Heel veel. Ze verzorgt me goed en toont veel belangstelling. In het begin was het heel moeilijk om afhankelijk te zijn van verzorging. Ze wassen je ook, daar moest ik erg aan wennen. Nu niet meer, hoor.” Marijke: “Soms lukt douchen even niet omdat Michel dan de trap niet opkomt. Dan worden we creatief en lossen we het beneden op. Ik denk dat alleen al het sociale contact dat ik als wijkverpleegkundige met hem opbouw, veel voor hem betekent. Ik probeer hem het gevoel te geven dat hij van waarde is. Daarbij zorg ik voor medicatie, het wassen, aankleden en het verzorgen van zijn incontinentiemateriaal.”
De vrijheid van thuis wonen
Michel: “Ik houd niet van verpleeghuizen. Ik vind het daar benauwd, drukkend.”
Marijke: “Ik heb hem in een verpleeghuis gezien en toen was het alsof het leven eruit was. Maar als ik ‘m thuis zie, kan hij lekker in de tuin werken, hij heeft hier z’n Beatles-boeken en kan, naast de verpleging, doen waar hij zin in heeft. Hij heeft de tijd aan zichzelf, en die vrijheid vind je heel belangrijk, toch Michel?” Michel: “Ja, ik kan me hier uitleven, als het ware.”
Kun je eens een dag uit jouw leven beschrijven?
“Ik word wakker om een uur of zeven. Dan start de verpleging, rond een uur of acht.” Marijke: “Eerst je medicatie, hè, om op te starten. En verschonen.” Michel: “Ja. En daarna ga ik eten. Dan een beetje spulletjes opruimen. Ik kom m’n dagen wel door, een beetje rommelen. ’s Morgens kijk ik altijd een tv-programma over oldtimers, hoe ze van een wrak een prachtige auto weten te maken. Onvoorstelbaar is dat. En verder ben ik altijd artistiek geweest. Tekenen, schilderen, in de tuin werken.”
Ben je gelukkig met hoe je leven nu is?
“Ik heb geen andere keus, hè. Dat mijn lichaam steeds minder kan hebben, zit me zeker dwars.” Dan belt de fotograaf aan. Michel staat langzaam op en loopt naar de voordeur, in slow motion. Bij binnenkomst drukt Michel de fotograaf meteen een bijzonder Beatles-boek in handen. Daarna trekt hij, langzaam, z’n jasje aan. Als ook zijn tweede arm in het jasje is gestoken, gaat de tijd terug naar 1964, heel eventjes maar. Hier gaat een heuse Beatle op de foto.
