De zorgprofessional en mensenhandel
Werk maken van signalering
Kees Hendriksen is aandachtfunctionaris mensenhandel bij het Leger des Heils in de regio Midden-Nederland. Hij heeft onder andere als taak de organisatie te trainen op signaalherkenning en -melding van vermoedelijke uitbuitingssituaties. ‘Er zijn in de samenleving risicogroepen die relatief makkelijk te beïnvloeden zijn door dit soort lieden. Het zijn precies de mensen waar wij onder werken: jongeren, mensen met een licht verstandelijke beperking, met een laag inkomen, verslavingsproblematiek. Vooral onder jongeren komt criminele uitbuiting veel voor. Ze worden gelokt met manieren om snel geld te verdienen en daarna onder chantage gedwongen steeds verder te gaan.’
Van kratje bier tot duur horloge
Uitbuiting is vaak onzichtbaar, maar je vermoedt als hulpverlener wel hoe laat het is als een meisje uit een vrouwengroep opgehaald wordt door een gozer in een veel te dure auto. Of als een bewoner van een maatschappelijke opvanglocatie ’s morgens met een busje wordt opgehaald, ’s avonds weer wordt teruggebracht en dan niet meer dan een kratje bier heeft verdiend. Of als een jongere ineens met een duur horloge rondloopt terwijl hij zijn uitkering nog niet rond heeft. ‘Toch is het soms moeilijk er in individuele gevallen de vinger achter te krijgen’, zegt Kees Hendriksen. ‘Daarom is het belangrijk elk niet-pluisgevoel te melden bij de coördinatoren die de gemeentes hiervoor hebben aangewezen. Zij verzamelen alle *signalen die rondom een casus binnenkomen en zijn daardoor vaak wel in staat het plaatje rond te krijgen en actie te ondernemen. Signalen kunnen van ons komen, maar ook van de wijkagent, de school of de woningcorporatie.’
Loslaten? Nooit
Na signalering zit het Leger des Heils niet stil maar begeleidt slachtoffers naar een nieuw leven. Kees: ‘Omdat we een landelijke organisatie zijn hebben we veel kennis én in het hele land locaties. We kunnen dus mensen ook heel praktisch helpen met zich onttrekken aan de situatie door ze elders opvang te bieden.’
Nog niet overal wordt even zichtbaar gewerkt aan het tegengaan van mensenhandel, zoals dat wel het geval is in het zuiden en oosten van het land. Dat heeft vaak te maken met of de problematiek in een regio zichtbaar is of niet. Voor de slachtoffers is het echter van belang dat uitbuiting overal zichtbaar wordt. Daarom moeten we als zorgnetwerk met z’n allen op de bres gaan staan, vindt Kees, en niet denken: ‘ik kijk het nog even aan’. ‘Als je iets vermoedt, ga het delen en speel het omhoog. Alleen dan kan er iets veranderen voor deze mensen. Laat dus niet los!’
Elke gemeente moet in 2022 een aanpak van mensenhandel gereed hebben. Volgens de Nationaal Rapporteur mensenhandel zijn in Nederland naar schatting tussen de 5.000 en 7.500 mensen per jaar het slachtoffer van uitbuiting in de breedste zin van het woord: seksueel, arbeidsmatig, gedwongen bedelen, criminele handel, kinderhandel en orgaanhandel. Het is nog onduidelijk welke vorm het meest voorkomt maar de meest zichtbare - en dus meest gesignaleerde - vorm is seksuele uitbuiting. Kijk voor meer informatie op www.legerdesheils.nl/mensenhandel, www.mensenhandelinnederland.nl of www.wegwijzermensenhandel.nl.